بازی دورهمی در فرهنگ ما ایرانی‌ها به خاطر شب‌نشینی، هم‌نشینی و دورهمی‌هایی که در خانواده و جامعه ما رایج هستند، بسیار ارزشمند به شمار می‌روند. با این‌حال با گذشت ایّام و پیشرفت تکنولوژی، آن دورهمی‌های رایج کمتر شکل می‌گیرند و محدود دورهمی‌ها نظیر شب یلدا و شب عید و … که به صورت مناسبتی تشکیل می‌شوند نیز آن چنان زمانی برای بازی ایجاد نمی‌کنند. در این مقاله به چیستی بازی دورهمی و اهمیت آن در فرهنگ ایرانی و چگونگی جذاب کردن بازی‌های دورهمی و انتخاب بازی‌های دورهمی جذاب می‌پردازیم.
بازی دورهمی چیست؟
بازی‌های دورهمی (Party Games)همانگونه که از اسم‌شان مشخص است، بازی‌هایی هستند که مخصوص جمع‌ها، مهمانی‌ها و شب‌نشینی‌ها طراحی شده‌اند. این بازی‌ها اساسا قوانین ساده‌ای دارند تا بازیکنان سریع یاد بگیرند و نتایج فرح‌بخش و لذت‌بخشی برای جمع به وجود خواهند آورد. از معروف‌ترین بازی‌های دورهمی که همه ما ایرانی‌ها با آن آشنا هستیم بازی اسم فامیل است.
انواع بازی دورهمی
مانند همه بازی‌ها، بازی‌های دورهمی را هم می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. هرچند هیچ تقسیم علمی شکل نگرفته با این‌حال این دسته بندی یک دسته‌بندی و تقسیم‌بندی شخصی(ابوذر بلالی) است و نمی‌توان گفت بدون ایراد است. من بازی‌های دورهمی را در دسته‌های کلامی، رومیزی، فعالیتی و کاغذی تقسیم کردم. در ادامه به معرفی و مثال زدن از هر یک می‌پردازم.
بازی دورهمی کلامی
بازی دورهمی کلامی به آن دسته از بازی‌ها گفته می‌شود که بدون هیچ ابزار و وسیله‌ای و فقط با دورهم بودن می‌توان آنها را انجام داد. شاید اگر کمی به رفتار خانواده سنتی ایرانی قدیمی بنگریم، یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های دورهمی این دسته را می‌توان پیدا کرد. معروف‌ترین و قدیمی‌ترین این فعالیت‌ها بازی مشاعره است. هر چند این فعالیت به شکل بازی شناخته نمی‌شود با این‌حال وجود رقابتی شیرین با ترکیبی از فرهنگ شعر و هنر ایرانی یک اتفاق جذاب دورهمی را رقم میزند.
بازی‌های دیگر کلامی نیز نظیر بازی سرنخ، بازی هوپ، مرغ دارم روزی دو تا تخم می‌گذاره و … هستند که اگر کمی به جمع‌های قدیمی خودمان بنگریم این بازی‌ها را می‌توان یافت. بازی گل یا پوچ و بازی نان بیار کباب ببر دیگر بازی‌های نوستالژیک همه ما هستند.
بازی دورهمی رومیزی
گروه دیگر که شکل و ساختار رسمی‌تر یافته و گسترشی روزافزون داشته بازی‌های رومیزی دورهمی هستند. بازی‌هایی نظیر بازی مافیا، بازی جزیره روین، بازی کارزار، بازی Avalon و … بازی‌های پارتی گیم هستند که برای جمع‌های بیش از 5 نفر هستند و در بین بازی‌های رومیزی دقیقا برچسب بازی دورهمی را بر خود می‌کشند.
بازی دورهمی فعالیتی
بازی‌های دورهمی فعالیتی بازی‌هایی هستند که فعالیت‌های فیزیکی در آنها نقش محوری دارد و بدون آن قابل اجرا نیست. مکانیزم این بازی‌ها با فعالیت فیزیکی آمیخته شده است. معروف‌ترین بازی دورهمی این دسته بازی پانتومیم است که نزد همه معرفی شده است و مدل‌های مختلف آن با مسابقات اجرا شده در برنامه خندوانه نیز در بین خانواده‌ها و نسل جدید شیوع خاصی پیدا کرد. بازی دیگر این دسته بازی گیج‌دست است که برای جمع‌های دانشجویی بسیار جذاب است.
بازی ادابازی که مدلی طراحی شده برای برنامه خندوانه بود توانست با اجرای موفق خود هم به محبوبیت این بازی در بین خانواده‌ها افزود و هم توانست برای برنامه خندوانه بیننده پروپاقرص معرفی کند.
بازی دورهمی کاغذی
بازی معروف اسم فامیل، معرف کاملی از این دسته بازی‌های دورهمی است. بازی‌های کاغذی نظیر اسم فامیل، بازی چشمک(البته این بازی لزوما نیازی به کاغذ ندارد)، بازی مبتنی بر نقاشی و … بازی‌های دورهمی هستند که به راحتی با کاغذ و خودکار یا مداد به راحتی اجرا و فرح بخش هستند.
چرا بازی‌های دورهمی مهم هستند؟
بازی‌های دورهمی، به عنوان یک شیوه سرگرمی و تفریحی، برای ارتباط برقرار کردن و افزایش ارتباطات اجتماعی بین افراد بسیار مهم هستند. در زمان‌هایی که افراد کمتر با یکدیگر در تعامل هستند، بازی‌های دورهمی می‌توانند به عنوان یک ابزار برای ایجاد رابطه و افزایش ارتباطات اجتماعی میان آنها عمل کنند.
بازی‌های دورهمی همچنین می‌توانند به افزایش همکاری و همبستگی در گروه کمک کنند. در طول بازی‌های گروهی، شرکت‌کنندگان می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند و در نهایت با شکست دادن چالش‌های بازی به نتیجه مطلوب دست پیدا کنند. این می‌تواند بهبود ارتباطات و همبستگی درون گروه را ایجاد کند.
بازی‌های دورهمی همچنین می‌توانند بهبود حافظه، تمرکز، توجه و تفکر استراتژیک شرکت‌کنندگان را ارتقا دهند. این بازی‌ها می‌توانند چالش‌هایی برای مغز شرکت‌کنندگان ایجاد کنند که باعث افزایش تمرکز و حافظه آنها می‌شوند.
به طور کلی، بازی‌های دورهمی می‌توانند به عنوان یک ابزار بسیار موثر در ایجاد رابطه و افزایش ارتباطات اجتماعی، تقویت همکاری و همبستگی در گروه و ارتقا مهارت‌های شناختی افراد عمل کنند.
