در این نوشته به همه اطلاعات و مفاهیم مرتبط با بازی رومیزی، بازی فکری یا بردگیم به عنوان نوع مستقل و گسترده ای از بازی ها، خواهیم پرداخت. از چیستی بازی رومیزی، ماهیت و تاریخچه آن گرفته تا انواع آن ها و از همه مهم تر، نقش آن ها در موضوعات مختلف، دورهمی ها، زندگی انسان، آموزش، خلاقیت و … می پردازیم. قرار است با بهترین دوستان و خانواده خود دورهم جمع شوید و از کنار هم بودن نهایت لذت را ببرید. بازی رومیزی بر خلاف بازی های ویدئویی و دیجیتالی، شما را به حضور در جمع، تعامل، سر و صدا و استفاده از قوه تفکر، برنامه ریزی، خلاقیت و … فرا می خوانند.
بازی رومیزی یا بردگیم چیست ؟
تعریف تحت الفظی و ویکی پدیایی بازی رومیزی اینطور است که: بازی رومیزی یا بردگیم، نوعی از بازی است که روی میز یا یک سطح صاف انجام می شود و معمولاً از قطعاتی استفاده میکند که جابهجا شده یا روی یک تخته یا صفحه از قبل علامتگذاری شده، که به آن برد (Board) گفته می شود، قرار میگیرند.
گرچه روی میز بودن جزو تعریف آن است اما این به معنای آن نیست نمی توان آن را روی فرش، زیر فرش، روی زمین، روی طاقچه، روی چمن و … بازی کرد. نام دیگر این نوع از بازی، بازی فکری، بازی تفننی، بازی تخته ای یا بردگیم است.
تعریفی که بالا درباره بازی رومیزی ارائه کردیم در واقع تعریف دقیقی نیست. اگر به سایت ویکی پدیای انگلیسی مراجعه کنید و عبارت “Board game” را جستجو کنید، عبارت مشابهی را به عنوان تعریف این دسته از بازی ها پیدا خواهید کرد:
Board games are tabletop games that typically use pieces. These pieces are moved or placed on a pre-marked board (playing surface) and often include elements of table, card, role-playing, and miniatures games as well.
Wikipedia | Board game
تعریف دقیق تر و ملموستر بازی رومیزی یا (برد گیم چیست؟) با تعریف تحت اللفظی آن تفاوت دارد. در تعریف دقیق تر می گوییم:
بازی رومیزی یا بردگیم نوعی از بازی های غیر دیجیتالی است که شامل قطعات و اجزای مختلفی بوده و ماموریت آن این است که جمعی از افراد را در کنار هم، با چاشنی رقابت، همکاری یا ترکیبی از هردو، به سرگرمی، فکر کردن و برنامه ریزی، هیجان و شادی، تعامل و مذاکره، سکوت و سر صدا و … دعوت کند.
این تعریف دقیق و طولانی، اطلاعات زیادی از بازیهای میزی می دهد؛ مثلا اینکه رقابت یا همکاری از چاشنی های مهم این بازی ها هستند، این نوع بازی ها اجزا و قطعات مختلفی دارند، فکر کردن، برنامه ریزی، هیجان و شادی، تعامل و مذاکره، شانس و اتفاق، صحبت کردن و … هم از اتفاقاتی هستند که در این بازی ها رقم می خورد. نحوه و مقدار به کار کردن این مفاهیم و در بازی رومیزی، دسته بندی ها و انواع مختلفی از آن را می سازد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت
بازی رومیزی، بردگیم، بازی فکری، بازی تخته ای و … چه فرقی با هم دارند؟
ترجمه کلمات Board Game و Tabletop Game به فارسی موجب پدیدار شدن کلمات مختلفی شده که در طول سالیان سال با کلمات عمومی تر مردم عادی در توصیف این بازی ها ترکیب کلمات مختلفی را پدید آورده است. همین امر باعث شده به دسته بازی های رومیزی کلمات مختلفی از قبیل بردگیم، بوردگیم، گیم برد، بازی فکری، بازی تخته ای و … اطلاق شود. در حالت کلی این کلمات مترادف و معادل یکدیگر هستند. اما برای اطلاعات دقیق تر، مطلب مفصل وبسایت آیوی درباره این کلمات را ببینید.
همچنین ببنید: بازی رومیزی، بردگیم یا بازی فکری، کدام درست است؟
مشهورترین بازی رومیزی جهان- از شطرنج تا کاتان
در بین بازی های رومیزی میتوان بازی شطرنج را مشهورترین و پراستفاده ترین بردگیم در جهان دانست.از این بازی دونفره انتزاعی، که یکی از محبوب ترین و استراتژیک ترین بازیهای شناخته شده رومیزی به شمار می رود، میلیون ها نسخه در جهان تولید و طراحی شده و مسابقات جهانی، رتبه بندی و رویدادهای مختلف حول این بازی شکل می گیرد.
پس از شطرنج می توان به بازی هایی نظیر مونوپولی (بیش از 250 میلیون نسخه)، جنگا (بیش از 100 میلیون نسخه) نیز اشاره کرد. بجز این بازیهای کلاسیک، بازی کاتان-کتان (Catan) با بیش از 32 میلیون نسخه چاپ و تولید، به عنوان پرفروش ترین بازی رومیزی غیرکلاسیک شناخته می شود.
قطعات و اجزای بازی رومیزی
در این قسمت قرار است درباره این صحبت کنیم که “یک بازی رومیزی چه قطعات یا اجزایی می تواند داشته باشد؟”. در حالت کلی حدود 15 نوع مختلف از قطعات عمومی وجود دارد که در بازی های رومیزی متناسب با آنچه طراح بازی تصمیم می گیرد، به کار گرفته می شوند. این قطعات شامل لیست زیر می باشند:
نام فارسی | نام انگلیسی | چقدر رایج است؟ (از 1 تا 5) |
---|---|---|
برد، صفحه یا نقشه بازی | Game Board | 4.5 (خیلی زیاد) |
کارت | Card | 4 (زیاد) |
تاس (می تواند از 6 الی 20 وجه داشته باشد) | Dice | 4 (زیاد) |
کاشی یا تایل | Tile | 3.5 (رو به زیاد) |
سکه | Coin | 3.5 (رو به زیاد) |
توکن | Token | 3 (متوسط) |
دفترچه قوانین | Rule Book | 5 (همه بازی ها) |
مداد | Pencil | 2 (کم) |
کرنومتر، ساعت، ساعت شنی | Clock | 1.5 (خیلی کم) |
آدمک، مهره یا میپل | Meeple\Pawn | 2.5 (رو به متوسط) |
پول بازی یا ژتون | Chip/ Play Money | 2.5 (رو به متوسط) |
صفحه امتیاز شماری | Scoreboard | 2 (کم) |
اکشن فیگور یا مینیاتور | Action Figure/ Miniature | 1.5 (خیلی کم) |
خط کش | Ruler | 1.5 (خیلی کم) |
کیسه یا کیف نگه دارنده قطعات | Bag | 1.5 (خیلی کم) |
لازم به ذکر است که این قطعات، اجزای عمومی بازی های رومیزی هستند که عمدتا در بردگیم های عمومی استفاده می شوند. قطعات خاص زیادی در بازی های مختلف می تواند وجود داشته باشد. مثلا در بازی های RPG یا تماتیک.
در برخی بازی های خاص و تماتیک قطعاتی وجود دارد که در اختیار تم، داستان یا سناریوی بازی ها قرار می گیرد و به تماتیک شدن بازی کمک می کند. این قطعات گاها حتی قابلیت ساخت با دستگاه یا سیستم مکانیزه را ندارند و دست ساز و دقیق هستند.
همواره یکی از مهم ترین محدود کننده ها در به کار بردن قطعات زیاد، که هم به کمک تم آمده و هم بازی را جذاب تر کند، قیمت تمام شده بازی است. طبیعی است که هر اندازه قطعات و اجزای بازی رومیزی، بیشتر، دقیق تر، ظریف تر و زیبا تر شوند، قیمت تمام شده محصول نهایی هم بالاتر خواهد رفت. از این رو استفاده از قطعات با جنس ها، شکل ها و ترکیب های بهینه از مهم ترین چالش های تولید بازی است که در ایران به دلیل پایین بودن ارزش ریالی مواد، این چالش بسیار جدی تر است.
تاریخچه بازی رومیزی و ماهیت آن
اگر بخواهیم در مورد تاریخچه بازی رومیزی صحبت کنیم، در ابتدا باید بدانیم آثار تاریخی بدست آمده حداقل 6300 سال پیش را به عنوان مبدا آغاز استفاده از بازی های رومیزی می دانند؛ اما مطمئنا پیش از این نیز انسان با وسایلی دیگر سرگرمی هایی برای خود داشته که آثاری از آن در مطالعات باستان شناسی یافت نشده است. با این حال بازی های رومیزی یا بردگیم ها در طول تاریخ در بیشتر فرهنگها و جوامع وجود داشته، از خلال فرهنگ آنها سفر کرده و تکامل یافته اند. این سیر تکاملی همچنین ریشه عمیقی در سبک زندگی انسان ها داشته است.
از قدیمی ترین بازی رومیزی های تاریخی، می توان بازی سنت (Senet) را نام برد. اسنادی از این بازی در دفینه های مقبره مرکنرا (Merknera’s) در حدود 2700 تا 3300 سال پیش از میلاد، در دوران پیش از سلسله اول مصر یافت شده است. همچنین پیش از سلسله مصر، بازی مِهان (Mehan) و پس از آن نیز بازی سلطنتی یور (The Royal Game of Ur) در بین النهرین وجود داشته است. در سایت آیوی گیم درباره این موضوع یک مقاله جامعه نوشته شده که پیشنهاد می شود آن را مطالعه کنید.
همچنین ببنید: تاریخچه بازی رومیزی | سفر 6000 ساله بردگیم ها
قدیمی ترین بازی رومیزی قابل انجام جهان
بازی یور (The Royal Game of Ur) قدیمی ترین بازی رومیزی قابل بازی کردن در جهان است که حدود 4600 سال پیش در بین النهرین باستان باقیمانده است. قوانین بازی توسط یک ستاره شناس بابلی در سال 177 قبل از میلاد بر روی یک لوح خط میخی نوشته شده است.
از این بازی که در مقبره سلطنتی یور در عراق کنونی اکتشاف شده، 5 نسخه باستانی در دنیا موجود است که این تصویر بالا از نسخه موجود در موزه بریتانیا برداشته شده است.
یوروگیم – بازی رومیزی اروپایی: میراث جنگ برای آلمان ها و جهان
یوروگیم ها (Eurogames) یا بازی رومیزی اروپایی یا بازی های سبک آلمانی (German-style Games) دسته ای از بازی های رومیزی هستند که در آنها عناصر وابسته به تم و فضای داستانی کم اهیمت تر و در عوض برنامه ریزی، استراتژی، اقتصاد، رقابت فکری و … نقش پررنگ تری دارند.
بازی رومیزی اروپایی یا ژرمن-استایل یا سبک آلمانی که به عنوان یوروگیم یا “Eurogame” هم شناخته می شوند، به طور کلی با چندین ویژگی مشخص می شود که آن را از بازی های سبک آمریکایی یا Ameritrash متمایز می کنند. این دسته از بازی های رومیزی برای افرادی که آشنایی زیادی با بازی ها ندارند یا اصطلاحا گیمر نیستند، بسیار قابل دسترس تر است و در نتیجه پتانسیل آنها برای پذیرش توسط خانوادهها بالاتر است.
همچنین ببنید: یوروگیم | همه چیز درباره بازی رومیزی اروپایی
انواع بازی های رومیزی- طبقه بندی بردگیم ها
در حالت کلی بازی های رومیزی را می توان بر اساس مفاهیم و ویژگی های مختلفی طبقه بندی کرد. از گونه های رایج طبقه بندی بر اساس سه فاکتور نوع(Type)، دسته(Category) و مکانیزم یا مکانیک(Mechanics) می باشد.
دسته بندی رایج بازی های رومیزی
دسته بندی بر اساس نوع بازی(Type)
در این نوع طبقه بندی ماهیت و به نوعی هدف از بازی مد نظر است. گویی قرار است به شما بگویند که در بازی چه اتفاقاتی رو پشت سر خواهید گذاشت. مثلا بازی استراتژیک، که در آن فکر کردن و برنامه ریزی هدف بازی است، بازی خانوادگی، که قوانین آن ساده و روند گیم پلی در آن سریع و بدور از پیچیدگی است، یا بازی دورهمی، که قوانین آن کم و روند آن مبتنی بر تعامل و ارتباط افراد با هم است. انواع معروف و مختلف بازی های رومیزی در جدول زیر لیست شده اند:
نوع بازی(Type) | نام انگلیسی | تعریف مختصر |
---|---|---|
بازی استراتژیک | Strategy Game | در آنها چاشنی اصلی بازی فکر کردن، برنامه ریزی، استراتژی و تاکتیک چیدن است. |
بازی خانوادگی | Family Game | عمدتا قوانین سبک و ساده ای دارند، همینطور روند گیم پلی آنها. طوری که مناسب برای یک جمع خانوادگی با اعضای مختلف و بازیکن هایی با سطح آشنایی مختلف با بردگیم ها باشد. |
بازی جنگی | Wargame | در عین استراتژی داشتن، جنگ، ارتش، کارزار، نبرد، حمله و لشکر کشی در آنها هویت اصلی بازی است. |
بازی دورهمی | Party Game | قوانین بسیار کم ولی گیم پلی جذابی دارند و برای سرگرم کردن همه مخاطبین در دورهمی ها و مهمانی ها طراحی شده اند. چاشنی اصلی در این نوع از بازی ها، تعامل بالاست. |
بازی کودک | Kids game | بسیار ساده اند و قوانین کمی دارند، و در عین حال بعضا حاوی مفاهیم آموزشی مستقیم یا غیر مستقیم هستند، چراکه مخاطب اصلی آنها کودکان هستند. |
بازی تماتیک | Thematic Game | تم و فضای داستانی بازی هم بسیار مهم است و هم در روند گیم پلی تاثیر مهم و جدی دارد. تم می تواند واقعی، مثلا تاریخی و یا غیر واقعی، مثلا علمی تخیلی یا فانتزی، باشد. |
دسته بندی بر اساس سناریو و تم(Category)
در این نوع طبقه بندی، تا حد زیادی سناریو و تم، آنچه بازی برگرفته و یا روند پیش روی بازی مد نظر است. برای مثال دسته ماجراجویی(Adventure)، بازی هایی را شامل می شوند که تم یا داستانی مبتنی بر ماجراجویی دارند. یا دسته اقتصادی(Economic)، بازی هایی را شامل می شود که در آن ها مبادله و تعامل با وجه وجود دارد، یا دسته(Book)، که شامل بازی هایی می شود که داستان یا گیم پلی آنها برگرفته از کتاب خاص باشند یا تم کتاب داشته باشند.
دسته های بردگیم ها تعداد بالایی دارند. که در جدول زیر به چند دسته معروف از آنها اشاره شده است:
دسته بازی(Category) | نام انگلیسی | تعریف مختصر |
---|---|---|
انتزاعی | Abstract | در آن ها تم نقش جدی ندارد، بلکه بازی بدون تم و داستان خاص طراحی می شود. بازی شطرنج یک بازی انتزاعی می باشد. |
بازی کارتی | Card Game | یا تمام قطعات آن شامل کارت می شود و یا کارت های بازی در آنها نقش اساسی و کلیدی دارند. |
اقتصادی | Economic | در آن ها مبادله و تعامل با وجه وجود دارد، پیروزی در بازی از راه معاملات بهتر، درآمد بیشتر و داشتن وجه بیشتر اتفاق می افتد. |
اساطیری | Mythology | تم و داستان آنها مبتنی بر اساطیر یونان، رم، اساطیر دنیای فانتزی و … می باشد. |
تاسی | Dice | تاس در آن نقش جدی دارد. تاس می تواند هر چند وجهی و استفاده از آن بعنوان نیرو، سرباز و … باشد. |
فانتزی | Fantasy | تم و داستان آن مبتنی بر یک دنیای فانتزی، مثل دنیای ارباب حلقه ها، وارکرفت یا هر دنیای غیر واقعی دیگری باشد. |
مذاکره ای | Negotiation | در آنها مذاکره، صحبت کردن، چانه زدن و … جزو پایه های اصلی بازی است. |
منطقه سازی | Territory Building | در آن ها بازیکن ها باید با استفاده از فرآیند های بازی، منطقه سازی کنند. منطقه سازی می تواند از نوع اقتصادی و با تم کسب و کار هم باشد. |
نبرد محور | Fighting | در آن ها، نبرد، تقابل، رویایی دو یا چند جانبه و جنگ نقش تعیین کننده ای دارد. |
حافظه محور | Memory | در آن ها به خاطر داشتن اطلاعات بازی و استفاده از حافظه نقش جدی دارد. معمولا در این بازی ها نداشتن حافظه خوب مشکل ساز است. |
اعداد | Number | این بازی ها حول اعداد می چرخند. حال یا محاسبات با آن ها، یا الگوسازی و به کار بردن قانون مند آن ها. اما لزوما نیازمند دانش ریاضی برای تجربه نیستند. |
نقش آفرینی | Role Playing Games (RPG) | بازی هایی که بازیکن در آن باید در نقش های مختلف قرار گرفته و جای آنها تصمیم هایی بگیرند که تاثیر مستقیمی در برنده شدن یا باختن آنها دارد. |
کشاورزی | Farming | تم و داستان در آن ها و البته روند پیش روی بازی، مبتنی بر بدست آوردن المان های، پرورش آن ها و نهایتا فروش آن ها و تبدیل به سود است. لزوما این بازی ها تم کشاوری ندارند. |
استدلالی | Deduction | در این بازی ها استدلال و بهره وری از قدرت استنتاج و نتیجه گیری بر اساس شواهد و مدارک نقش اساسی دارد. عمده این دسته از بازی های تم کارگاهی یا مافیایی دارند. |
آموزشی | Educational | در آن آموزش مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد. آموزش مستقیم هدف اصلی بازی خواهد بود و آموزش غیر مستقیم در ترکیب با بقیه المان های بازی و در قالبی پنهان تر اتفاق می افتد. |
طبقه بندی بر اساس مکانیزم یا مکانیک(Mechanics)
مکانیک یا مکانیزم بازی رومیزی، اعمال و اکشن هایی هستند که راه ارتباطی بازیکن با بازی را می سازند و بیشتر خبر از این می دهند که بازیکن در بازی چه کارهایی باید انجام دهد؟ همچنین این ماهیت بازی را هم شکل می دهند، اینکه بازی چطور پیش می رود و چطور به پایان می رسد؟ چطور بازیکن ها با بکدیگر و با بازی در تعامل خواهند بود؟ و بسیاری از اطلاعات دیگر. برای مثال مکانیزم تاس ریختن(Dice Rolling)، که اکشن تاس ریختن را شامل می شود، مکانیزم مدیریت کارت ها/دست(Hand Management)، که شامل مدیریت کارت های دست هر بازیکن می شود و مکانیزم های دیگر.
مکانیزمهای بردگیم یا مکانیک های آن، تنوع بسیار زیادی دارند و تعداد آنها با توجه به بازی های جدیدی که طراحی می شوند، روز به روز در حال گسترش می باشد. البته سرعت این گسترش در حال حاضر سریع نیست، چراکه عمده اکشن هایی که می توان به عنوان رابط بین بازیکن و بازی در بردگیم ها در نظر گرفت، تقریبا طراحی شده اند.
همچنین ببنید: مکانیزمهای بازی رومیزی
همانطور که گفته شد تعداد مکانیزم ها بسیار الاست و تا به این لحظه بیش از 180 مکانیزم یا مکانیک بردگیم، ابداع شده است که لیست آنها را می توانید در صفحه مکانیک های سایت Boardgamegeek مشاهده کنید. در جدول زیر تعداد از پرکاربردترین و معروف ترین مکانیزمهای بازی رومیزی آورده شده است:
مکانیزم/مکانیک بازی(Mechanics) | نام انگلیسی | تعریف مختصیر |
---|---|---|
کارت کِشی | Open Drafting | برداشتن یا بدست آوردن کارت، از دسته کارت های بیرون بازی |
تاس ریختن | Dice Rolling | تاس ریختن، تاس می تواند هر چند وجهی باشد |
همکاری مشترک | Co-Op | بازیکن ها بر علیه بازی، باید هم همکاری می کنند |
ریسک شانس | Push Your Lick | ریسک بیشتر، سود بیشتر |
مدیریت دست | Hand Management | مدیریت و برنامه ریزی بر روی کارت های دست |
مذاکره | Negotiation | صحبت کردن برای مبادله یا هر هدف دیگری |
مزایده/مناقصه | Auction/Bidding | بدست آوردن منابع یا قطعات بازی شرکت در فرآیندی شبه مزایده یا مناقصه از طریق بازی |
کاشی گذاری | Tile Placement | قرار دادن کاشی یا تایل در مناطق، صفحات یا نقاط مشخص |
کنترل/تاثیر منطقه | Area Control/Majority | کنترل مناطق یا مکان های رو برد اصلی بازی یا برد شخصی بازیکن ها یا … |
مبادله | Trading | تبادل منابع و هر وجه یا المان دیگر بازی |
مجموعه سازی | Set Collection | ست کردن یا مجموعه ساختن با ترکیب خاصی از المان هایی مثل کارت ها، تایل ها یا … |
کاغذ و قلم | Paper and Pencil | استفاده از کاغذ و قلم برای یادداشت، نقشه کشی، سرنخ دادن یا … |
سرمایه گذاری | Investment | سرمایه گذاری وجه رایج بازی برای بدست آوردن سود بیشتر |
رویداد | Events | اتفاقات مختلف عمومی یا خصوصی در بازی از طریق رو شدن کارت یا توکن، حرکت مهره روی مکان خاص یا … |
درآمد | Income | بدست آوردن سود یا وجه بیشتر متناسب با وضعیت هر بازیکن در بازی |
حرکت در منطقه | Area Movement | حرکت دادن مهره یا آدمک روی برد اصلی یا اصطلاحا، مناطق مختلف بازی |
امتیاز دهی پایان بازی | End Game Bonuses | تعیین برنده بازی از طریق امتیاز شماری در انتهای بازی |
دسته بندی بازی متناسب با نیاز مخاطب
همانطور که در ابتدای این قسمت گفته شد، این سه نوع طبقه بندی نوع رایجی از طبقه بندی بازیهای رومیزی می باشد و می توان این نوع از بازی ها را، به هزاران شکل دیگر طبقه بندی کرد. در واقع مسئله اصلی در سازمان دهی کردن بردگیمها، نیاز شماست.
برای مثال طبقه بندی براساس داستان یا سناریو، طبقه بندی براساس سطح سختی و سنگینی بازی، طبقه بندی بر اساس میزان فان بودن و خنده آورد بودن فرآیند بازی، طبقه بندی بر اساس طولانی بودن و هزاران نوع دیگر طبقه بندی. بازی نیز یکی از برچسبهایی است که می توان به بازی رومیزی داد.
هدف از دسته بندی
هدف اصلی از طبقه بندی بازیهای رومیزی، دسترسی راحت تر به بازی هاست. در واقع هر ویژگی از بازی، به مانند یک برچسب روی بازی می چسبد و در هنگام جستجو راحت تر می توان به آن و یا به بازی خاص با مشخصات خاص دسترسی پیدا کرد. برای مثال بازی آنتی آنزیم یک بازی رومیزی خانوادگی و کارتی ایرانی است که در آن بازیکن ها در نقش لکه هایی، برای بیشتر ماندن روی لباسهای درون یک لباسشویی با هم و با لباسشویی رقابت می کنند.
نوع این بازی بازی ایرانی، بازی خانوادگی ، دسته این بازی بازی کارتی، تاسی و مکانیزمهای آن مدیریت دست(Hand Management)، کارت کشی(Open Drafting)، امتیاز پایان بازی(End Game Bonuses)، تاس ریختن(Dice Rolling) و … می باشد. تمام این ویژگی ها بازی آنتی آنزیم را درطبقه های مختلف از دنیای بردگیم ها قرار می دهد. پس همواره دسترسی به آن ساده تر شده و برای مخاطبینی که از نوع خاصی از بازی ها لذت می برند، راحت تر قابل کشف و بررسی خواهد بود.
چطور بردگیم بازی کنیم
قطعا اولین گام برای تجربه یک بازی رومیزی، انتخاب بازی خوب است. در مقاله راهنمای جامع خرید بازی رومیزی مفصلا به نکات و مراحلی که باید برای خرید یک بردگیم طی کنید پرداخته ایم. با وجود هزاران بازی رومیزی، انتخاب بازی مناسب بسیار مهم است. برای سادگی می توانید فقط علایق و ترجیحات بازیکنان، پیچیدگی بازی و تعداد بازیکنان بازی را در نظر بگیرید. برخی از بازیها استراتژیک هستند و به ساعتها زمان برای یادگیری و تجربه نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر معمولیتر هستند و میتوانند در مدت زمان کوتاهی کامل شوند. برای یافتن بازی مناسب برای گروه خود، بررسی کنید و نظرات را بخوانید.
همچنین ببینید: چطوری بردگیم بازی کنیم؟ | 7 گام اصلی
اهمیت بازی رومیزی در خانواده ها
امروزه دیگر تقریبا کمتر کسی وجود دارد که اسم بازی هایی مثل مار و پله، مونوپولی، ریسک و یا شاید کاتان را نشنیده باشد. این یعنی این دسته از بازی های گسترش خوبی و مناسبی در بین جوامع داشته اند. اما تا به حال هیچ کس به این سبک بازی ها به عنوان راه حل این معظل دوری نسل ها و مشکلات فرهنگی این چنینی برای نجات خانواده ها نگاه نکرده است. امروزه این بازی های به حدی پیشرفت کرده اند که می توانند به صورت مداوم و همیشگی جایگزین تمام سرگرمی های روزانه ما شده و به درمان خانواده هایمان بپردازند.
ده سال اخیر برای فضای سرگرمی، به خصوص سرگرمی های فکری، در ایران یک عصر طلایی بوده است. با زحمت و کارهای ارزشمند تولید کنندگان و فعالان حوزه بازی های رومیزی، دورهمی، بازی های محیطی، اسکیپ روم ها و …، نوع جدیدی از سرگرمی غیر دیجیتالی وارد زندگی خانواده های ایرانی شد.
همچنین ببنید: اهمیت بازی رومیزی در خانواده
تفاوت بازی رومیزی و بازی کارتی
بازی های کارتی (Card Games) یا کارت گیم ها، به تعریف سنتی، مفهومی از “اطلاعات پنهان” (Hidden Information) رو در بر دارند. وقتی در یک بازی با کارت هایی طرف هستید که اطلاعات پنهان قسمتی از بازی را در بر دارند، بازی شما ویژگی های قالب کارت گیم ها را دارد.
در مقابل مفهوم پشت بردگیمها مفاهیمی از جنس “مکان” (Location)، جایگذاری (Placement) و “مانور دادن یا حرکت کردن” (Maneuver) هستند. داشتن این مفاهیم، بازی شما را به سمت رومیزی بودن میبرد.
حالا میشود این مفاهیم را با نسبت های مختلف هم ترکیب کرد و بازیهای ترکیبی یا اصطلاحا “دورگه” (Hybrid) رو خلق کرد.
همچنین ببنید: تفاوت بازی رومیزی و بازی کارتی چیست ؟ (3 مرز اصلی بازی)
سایت بردگیم گیک (BGG) – بزرگترین بانک بازیهای رومیزی
با گسترش دنیای بازی های رومیزی و بردگیم ها، طبیعی است که وجود یک بانک کامل از این بازی های به همراه مشخصات و توضیحات مختلف درباره آنها یک نیاز ضروری برای آنهاست. مثل سایت imdb برای فیلم ها، سایت Boardgamegeek یا بردگیم گیک، سایت مرجع تمامی بازی رومیزی های دنیاست.
در این سایت اطلاعات تمامی بازی های دنیا وجود دارد. از طبقه بندی آن ها گرفته، تا مشخصات عمومی و خصوصی بازی های رومیزی. طراحان بازی، تصویر سازان، رتبه بندی بازی ها بر اساس محبوبیت، سنگینی و غیره .
برای هر بازی رومیزی در این سایت یک صفحه مخصوص وجود دارد، که در آن اطلاعات عمومی و خاص آن بازی درج شده است. اطلاعات عمومی مثل تعداد بازیکن، مدت تقریبی، رده سنی، سنگینی، طراح بازی، تصویرساز، ناشر بازی و غیره.
اطلاعات خاص مثل برچسب های طبقه بندی بازی شامل نوع بازی، دسته بازی و مکانیزم ها، رده بندی و امتیاز های مختلف کاربران به بازی، انجمن های گفتگو حول بازی، تصاویر و ویدئو های بازی، فایل دفترچه و فایل های مرتبط با بازی، اکسپنشن ها و توسعه دهنده های بازی و غیره.
این سایت همچنین مرجع مهمی برای گفتگو و تبادل نظر بین گیمر ها و علاقه مندان بازی رومیزی می باشد. از همین رو در سایت گیک انجمن های مختلفی برای موضوعات مختلف عمومی و خاص یک بازی وجود دارد که با ورود به آنها می توانید در بحث ها شرکت کنید. اطلاعات کامل تر و تکمیلی درباره وبسایت بردگیم گیک را در مقاله ویژه آیوی گیم بخوانید.
کاربرد ها و نقش بازیهای رومیزی
بازی ابزار قدرتمندی برای کاربرد های مختلف است؛ از آموزش و روانشناسی گرفته، تا کاربرد های اجتماعی و بزرگ مقیاس. بازی های رومیزی هم به دلایلی مثل تعامل و ارتباط مستقیم انسان با انسان، فکر کردن و وا داشتن مغز به برنامه ریزی، چالش افزایی و رقابت و …، از انواع قدرتمند بازی در راستای تاثیر گذاری بر روی شخصیت فردی و اجتماعی انسان است. از این رو نقش ها و تاثیرات مفیدی هم در بر دارد که در ادامه به طور خلاصه به آنها خواهیم پرداخت.
در این بخش، ابتدا به اهمیت خلاقیت و سپس به سه اثر بازی رومیزی بر روی افزایش خلاقیت می پردازیم تا به نقش بی نظیر بردگیمها در زندگی اجتماعی افراد میپردازیم.
اعتقاد بر این است که خلاقیت گامی اساسی در رشد انسان است. این تجربه شخصی را با اطلاعات بیرونی ترکیب می کند و با لذت بخشیدن به زندگی به گسترش دنیای درونی فرد و ایجاد برخی ویژگی های شخصیتی مهم و منحصر به فرد کمک می کند.
نقش بازی رومیزی در افزایش خلاقیت
یکی از دلایلی که خلاقیت مهم است، این است که افراد را به اجتماعی تر شدن تشویق می کند و بازی های رومیزی یک فرصت عالی برای چنین تعاملاتی ایجاد می کند.
در واقع، به احتمال زیاد، این مهم ترین جنبه بازیهای میزی است – آنها اجتماعی هستند. برخلاف اینکه خود شخص در یک بازی ویدیویی شرکت می کند، بازی های رومیزی نیاز به ارتباط با افراد دیگر دارند. یا این است که روابط را با خانواده و دوستان عمیق تر کنید، یا بازی های جدید را روی پلتفرم دیجیتال با غریبه های همفکر امتحان کنید – همه تعاملات همچنان بر اساس ارتباطات است.
نقش بازی رومیزی در تصمیم گیری و حل مسئله
خلاقیت ادراک را گسترش می دهد و همراه با ادراک گسترش می یابد راه های جدیدی برای تصمیم گیری و حل مسئله به وجود می آید. بازی های رومیزی به عنوان خروجی برای یادگیری این مهارت های حیاتی شناخته شده اند.
هر بازی یک موقعیت منحصر به فرد است که در آن محدودیت های تفکر و خلاقیت فردی در حال آزمایش است و به گونه ای بررسی می شوند که برای رسیدن سریعتر یا بهتر به نتیجه مطلوب منطقی باشد. مطمئناً زمانی که بازی کردن یک تصمیم تفاوت بزرگی ایجاد نمیکند (بیشتر اوقات)، اما ادامه مراحل و راهحلها تأثیر عمیقی بر نحوه شکلگیری رویداد – بازی – دارد.
نقش بردگیم(بوردگیم) در مدیریت احساسات، اضطراب و افسردگی
در طول زمان، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که افراد خلاق مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی هستند و تا 25 درصد بیشتر احتمال دارد ژن هایی را حمل کنند که خطر ابتلا به اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی را افزایش می دهد. با این حال، “سمت تاریک” خلاقیت معمولاً زمانی ظاهر می شود که مدیریت نشود. یا به اصطلاح، مردم نمی دانند چگونه خود و فردیت خود را بیان کنند.
بازیهای میزی در اینجا مفید هستند. اول از همه، آنها به آرامش کمک می کنند (زیرا سرگرم کننده و جذاب هستند). و با آرامش، ذهن را جوان میکنند، که باعث میشود خلاقیت به طور طبیعی جریان یابد و «سرسخت» نباشد.
نقش بازی رومیزی در آموزش – کاربرد بردگیم در آموزش
بازی های رومیزی از انعطاف بالا و بی نظیری در کاربرد برخودار هستند تا جایی که در سازمانها، مدارس و مراکزی که به دنبال آموزش مفاهیمی هستند از این ابزار پرکاربرد در آموزش آن استفاده میکنند. برای مثال بازی های رومیزی ابزار همه کاره ای هستند که معلمان می توانند از آن برای کمک به رشد مهارت های مهم کودکان مانند کار گروهی، رفتار ورزشی، مهارت های حرکتی، حل مسئله و مهارت های اجتماعی عمومی استفاده کنند.
بازیهایی نظیر Wingspan (2019)، Evolution (2014) و Oceans (2020) سه نمونه از بازیهای دسته آموزشی در انجمن بازی رومیزی گیک با رتبه بی نظیر هستند که هرکدام به آموزش مواردی نظیر پرندگان، نظریه فرگشت و اقیانوسها می پردازند. هرچند این سه بازی، با هدف ایجاد سرگرمی ایجاد شده اند اما کاملا با دانش تخصصی مرتبط با این موضوعات طراحی و تولید شده اند تا تجربه ای شناختی و آموزشی بوجود بیاورند.
همچنین ببنید: بازی رومیزی و آموزش | تاثیر بردگیم در آموزش
همچنین ببنید: یادگیری از طریق بازی رومیزی؛ تاثیر بازی در آموزش چیست؟
یا دسته ای از بازی ها موسوم به بازی های همکاری مشترک یا Co-Op که در آنها بازیکن ها باهم و با همکاری و همفکری به رقابت با خود بازی می روند، که با به کاربری ترکیبی ابزاری مثل مذاکره محدود یا نقش آفرینی تاثیرات قابل توجهی در مهارت های اجتماعی افراد، البته در بلند مدت، می گذارد.
فواید بازی رومیزی در سلامت روان
فواید بازی فکری برای سلامت روان متعدد و متنوع است. از ارتقای ارتباط اجتماعی و کاهش استرس گرفته تا پرورش خلاقیت و ایجاد حس کنترل، بازیهای رومیزی میتواند راهی سرگرمکننده و موثر برای بهبود رفاه ما باشد. چه یک گیمر مادام العمر باشید و چه تازه وارد به این سرگرمی، هرگز زمان بهتری برای پاک کردن مجموعه بازی های قدیمی و شروع به درو کردن پاداش های این سرگرمی بی انتها وجود ندارد. در مقاله مفصل به ذکر 20 مورد از مهم ترین فواید بردگیمها و تاثیرات آن بر سلامت روان پرداخته ایم که پیشنهاد می شود مطالعه کنید.
همچنین ببنید: فواید بازی رومیزی برای سلامت روان
ورود هوش مصنوعی به دنیای بازی رومیزی
اگر بخواهیم ردپای هوش مصنوعی را در دنیای بازیهای رومیزی جستجو کنیم، باید از بازیهای رومیزی موبایل شروع کنیم. اولین ورود هوش مصنوعی به دنیای بردگیمها از طریق این بازی ها بود. با گذر زمان و تبدیل شدن طراحی بازی بردگیم به یک شغل حرفه ای، پلفترم های آنلاین از جمله Chat GPT که این روزها بسیار همه گیر شده، به کمک طراحان و توسعه دهندگان بازی آمده و توانسته اند در طراحی، ایده پردازی و توسعه بازی ها، کمک های جدی ای بکنند. تمام اطلاعات درباره این ارتباط بین بُرد گیم و هوش مصنوعی را می توانید در مقاله مفصل زیر بخوانید.
همچنین ببینید: بازی رومیزی و هوش مصنوعی | طراحی بازی با ربات!
ردپای دانش در بازی های رومیزی
در طراحی برخی از بازیهای رومیزی، از اطلاعات و داده های مبتنی بر دانش و فرآیند های واقعی دانش استفاده می شود. از جمله همین سه بازی Wingspan (2019)، Evolution (2014) و Oceans (2020) که بازی های دانش محور و مستندی هستند که از داده و اطلاعات علمی و واقعی طراحی و تولید شده اند و با هدف آموزش محتواهای حول این مسائل به بازیکنان معرفی می شوند.
بازی وینگسپن یکی از بازی های دانش محور است که به نگهداری از گونههای مختلف پرندگان می پردازد و بازیکنان پناهگاه پرندگان خود را با ورق بازی با دقت در هر نوع زیستگاه می سازند. هر زیستگاه مربوط به یک عمل منحصر به فرد است. طراح بازی وینگسپن، الیزابت هارگریو (Elizabeth Hargrave) توضیح داد که:
… بازیهای زیادی درباره قلعهها و فضا وجود دارد، و بازیهای کافی درباره چیزهایی که به آنها علاقهمندیم وجود ندارد. بنابراین تصمیم گرفتم یک بازی درباره چیزی بسازم که به آن اهمیت میدهم.
الیزابت هارگریو- طراح بازی رومیزی وینگسپن
هارگریو Wingspan را با استفاده از دادههای آنلاین آزمایشگاه پرندهشناسی کورنل و انجمن ملی Audubon طراحی کرد. او این بازی را به عنوان “یک بازی Engine-building مبتنی بر کارت، در مورد آوردن پرندگان به یک منطقه حفاظت شده طبیعت” توصیف می کند. همچنین شما می توانید برنامه Wingsong را دانلود کنید و صدای منحصر به فرد هر پرنده را (قسمت مورد علاقه ما نیز همین بخش است که با واقعیت مجازی طراحی شده) را پخش کنید.
نتیجه گیری و جمع بندی
پس از طرح مباحث بالا باید به این موضوع اشاره کنیم که پس از همه گیری کرونا و تولید بیش از پیش بازی رومیزی یا بردگیم در این بازی، دیگر نقش بازی های رومیزی در صنعت سرگرمی را نمی توان نادیده گرفت. صنعتی که با تاریخچه ای بینظیر و قدمتی به اندازه اختراع خط و آتش شکل گرفته و امروزه نقشی موثر در دور هم قرار دادن دوستان و اعضای خانواده دارد. شناخت این ابزار مهم سرگرمی آموزشی و معرفی این بازیها به همه ما کمک می کند زندگی شادتر و موفق تری را تجربه کنیم.
سوالات متداول بازی رومیزی
بازی رومیزی یا بردگیم، نوعی از بازی است که روی میز یا یک سطح صاف انجام می شود و معمولاً از قطعاتی استفاده میکند که جابهجا شده یا روی یک تخته از قبل علامتگذاری شده قرار میگیرند. نام دیگر این سبک از بازی، بازی فکری، بازی تفننی، بازی تخته ای یا بردگیم است.
بازی فکری و بازی رومیزی دو کلمه معادل در زبان فارسی و در جامعه مخاطبین این نوع سرگرمی هستند. برای اطلاعات بیشتر مقاله بازی رومیزی، بردگیم یا بازی فکری، کدام درست است؟ را ببینید.
با توجه به اجتماعی بودن بازی های رومیزی و دورهمی بودن این بازیها، ارتباط مستقیم بازی های رومیزی با تعامل با دیگران، به افزایش خلاقیت می انجامد. ما در این مقاله سه مورد از اثرات مستقیم خلاقیت را برای شما ذکر کردیم.
شاید پاسخ به این سوال بخاطر سلیقه محور بودن این انتخاب کمی سخت باشد امّا اگر به شکل آماری و بردگیم گیک را مرجع معتبری بدانید، بازی رومیزی Brass: Birmangham- برس بیرمنگام برترین بازی جهان است. برای مشاهده لیست کامل 100 بازی برتر بردگیم را مطالعه کنید.
بازی یور (The Royal Game of Ur) قدیمی ترین بازی رومیزی قابل بازی کردن در جهان است که حدود 4600 سال پیش در بین النهرین باستان باقیمانده است. قوانین بازی توسط یک ستاره شناس بابلی در سال 177 قبل از میلاد بر روی یک لوح خط میخی نوشته شده است.
با درود، میخواستم بپرسم میدونید سبک مینی دایس چیه؟
به نظرم خیلی از سبکها هستند که اینجا میتونید اضافه کنید مثل یوروگیم…
درود مهدی
ممنون از نظرت
سعی کردیم داخل این مقاله چیزایی رو اضافه کنیم که داخل بازار ایران رایج باشه
درباره یوروگیم هم که هم داخل این مقاله توضیح دادیم و هم یه مقاله جدا براش نوشتیم که میتونی بخونی
درود و مهر؛ بیشک در وبگاههای فارسی این نوشتار درباره بازیهای رومیزی بیمانند است؛ چه خوب میشود هر چند وقتی این نوشتار ویرایش و روزانده شود تا مخاطب هر چه بهتر از آن بهره برد…
برای نمونه در دستهبندی و گونههای بازیهای رومیزی من جایی این سبکها(یا شاید زیرسبکها) را دیدم:
GTS is Grand Tactical Series
OCS is Operation Combat Series SCS is Standard Combat Series
TCS is tactical Combat Series; All made by MMP.
به هر روی بد نیست که اینها و بسی دیگر را نیز به این نوشتار پر مغز بیفزایید؛ سپاس و ارج.
سلام
در کل تمام مقالات سایت منجمله این مقاله جامع بروزرسانی میشوند. اما بیشتر با محتوایی که برای مخاطب عمومی بازی های رومیزی ملموس تر باشد. سبکهایی که شما فرمودید برای مخاطب عام ملموس نیست حتی برای خورههای بردگیم داخلی هم شاید ملموس نباشن.
ممنونم از نظر و لطفتون
درود و مهرِ دوباره، بسیار نیک… پس به نگر میآید نوشتاری جداگانه با سرنام[:عنوان] سبک شناسی بازیهای رومیزی بایسته باشد تا این جزئیات برای کاربران ویژگانی در کنار کاربران هنگانی در آن قرار گیرد؛ به هر روی نمیشود از آن گذشت، زیرا در وبگاههای فارسی زبان چنین چیزی وجود ندارد، زینرو میسزد که در سرنام نوشتاری مانند سبکشناسی بازیهای رومیزی جدا از خوراک برای همگان، برای کاربران واژگانی نیز خوراکی داشته باشید و این از شما و وبگاه خوبتان برمیآید؛ سپاس و ارج از توجه و پاسخگویی بههنگامتان، شاد و پیروز باشید.
بله حتما
سلامت باشید
مقاله واقعا جامع و کاملی بود. به نظر شما بازی دو نفره چی بخریم و بازی کنیم؟
سلام و وقت شما بخیر. متشکر و خوشحالیم مورد پسند شما بوده.
در خصوص بازیهای دونفره موجود در بازار تنوع خوبی وجود داره. از بازی اسپلندور، آزول و 7 وندر دوئل گرفته تا بلاک آس و بسته به سلیقه و علاقه شما داره.
با سلام
بازی Abalone
بازی Zertz
بازی Yinsh
بازی Tash-Kalar
بازی Century Spice Road
بازی Reef
مرسی از نظرت مبین جان