بازی رومیزی و آموزش | تاثیر بردگیم در آموزش

از چند هزار سال پیش، بازی های رومیزی توانسته اند جایگاه خود را به عنوان یک راه درست و سالم سرگرمی در بین مردم و خانواده ها حفظ کنند. نسل بازی های رومیزی مدرن هم که از حدود سال 2000 به بعد، جهشی جدی در رشد این بازی ها رقم زد. اما آیا بازی رومیزی می تواند از این فراتر رود؟ پاسخ مثبت است. در این مقاله به سراغ بررسی رابطه بازی رومیزی و آموزش می رویم. در واقع خواهیم گفت که تاثیر بردگیم در آموزش و فرآیند های آموزشی به چه صورتی می تواند باشد.

ورود من به دنیای بازی های رومیزی

در نگاهی عام و گسترده تر می توان بازی رومیزی را فراتر از ابزاری برای سرگرمی دانست. ابزاری که می توانند در فرآیند های یادگیری بسیار موثر واقع شوند و نهایتا به ابزار قدرتمندی برای معلمان و آموزگاران هم تبدیل شوند. از ابتدای ورود حرفه ای تر به دنیای بازی های رومیزی از سال 97 هم دغدغه اصلی من (کوروش کریمی) مبتنی بر استفاده از آن به عنوان ابزاری برای آموزش بوده است. یعنی از ابتدا برای شخص من بازی رومیزی و آموزش واژه هایی بودند که در کنار هم استفاده می شوند.

مسئله آموزش از بنیادی ترین مسائل کشور است که کمتر از همه به آن توجه می شود و در عین حال بیشترین تاثیر را در آینده مان می تواند داشته باشد. پس در کل از نظر نگاه شخصی، دغدغه اصلی و کارهای اصلی که در طول این سال ها به سمتشان رفته ام، حول بازی رومیزی و آموزش بوده است که گاها هم ارز با مفاهیمی مثل “بازی آموزی” یا “گیمیفیکیشن” شده است.

همچنین ببینید: دلایل علمی استفاده از یادگیری مبتنی بر بازی

در یک کلام اگر بخواهم حکم اصلی را بدهیم می توانیم بگوییم: بازی های رومیزی می توانند به عنوان ابزاری برای آموزش استفاده شوند و به آموزش انواع مهارت ها مانند تفکر انتقادی، حل مسئله، استراتژی و ارتباط کمک کنند. در نظر داشته باشیم که اینها همه فراتر از تاثیر بردگیم در آموزش های ناخودآگاهی است که در گفتیم. در ادامه به سراغ برخی از این تاثیرات خواهیم رفت.

بازی رومیزی و آموزش تفکر انتقادی

بازی‌ رومیزی می‌تواند با ملزم کردن بازیکنان به تصمیم‌گیری استراتژیک بر اساس اطلاعاتی که در اختیار دارند، به توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی کمک کنند. پس می توانیم بگوییم بازی رومیزی و آموزش انتقاد. بازی هایی مانند شطرنج، چکرز و Go نمونه های عالی از بازی هایی هستند که نیاز به تفکر انتقادی دارند. بازیکنان باید وضعیت نقشه بازی را تجزیه و تحلیل کنند، حرکات حریف خود را پیش بینی کنند و بر اساس مشاهدات خود تصمیم بگیرند. از طریق این فرآیند، بازیکنان مهارت های تحلیلی خود را توسعه می دهند که می تواند در سایر زمینه های زندگی مانند حل مسئله و تصمیم گیری به کار رود.

توجه کنید که اینها تنها نمونه هایی هستند که از بازی های آشنا انتخاب شده اند. یعنی می توان نمونه های بی شماری از بازی های رومیزی مدرن را هم در نظر گرفت. برای مثال در بازی استراتژیک اسپلندور یا کهربا؛ شما باید در عین حال که به فکر حرکت خود هستید، به فکر نقشه ذهنی حریف خود هم باشید. سعی کنید تجزیه تحلیل کنید کنید که با فلان حرکت شما، کدام حرکت برای حرفتان آزاد می شود و چقدر آزادی عمل خواهد داشت.

مثال دیگر شطرنج است؛ یک بازی که برای قرن ها انجام می شود و به دلیل توانایی آن در توسعه مهارت های تفکر انتقادی شناخته شده است. بازیکنان باید تخته را تجزیه و تحلیل کنند، چندین حرکت جلوتر فکر کنند و حرکات حریف خود را پیش بینی کنند. آنها همچنین باید بر اساس اطلاعاتی که در اختیار دارند تصمیم بگیرند کدام قطعه را جابجا کنند و به کجا منتقل کنند. این نیاز به سطح بالایی از تفکر انتقادی دارد، زیرا بازیکنان باید عوامل متعددی را در نظر بگیرند و بر اساس مشاهدات خود تصمیم بگیرند.

بازی رومیزی و آموزش حل مسئله

شاید این تاثیر بردگیم در آموزش ناخودآگاه را بتوان کلی ترین و جامع ترین دانست. تقریبا هر بازی رومیزی یا بردگیم که نیاز به فکر کردن دارد، به نوعی شما را به حل مسئله وادار خواهد کرد. در واقع بازی های رومیزی با ارائه چالش‌هایی که باید بر آن‌ها غلبه کنند، به توسعه مهارت‌های حل مسئله کمک کنند. به بیان دیگر حل مسئله جزو جدانشدنی بازی های رومیزی است. از بازی های رومیزی خانوادگی و دروهمی گرفته تا بازی های رومیزی استراتژی و فکری تر.

برای مثال دو بازی آشنای این روزهای ایران، مثل بازی شاهراه که برگردانی از بازی رومیزی معروف تیکت تو راید می باشد، از بازیکن های می خواهد که برای کشیدن بهترین مسیر حرکت اتوبوس ها (در بازی اصلی قطار ها)، بتوانند بیشترین امتیاز را بدست آورند. یا بازی های سنگین تر مثل بازی رومیزی Brass. پس در کل می توانیم بگوییم بازی رومیزی و آموزش حل مسئله یک ترکیب درست است.

Pandemic بازی دیگری است که به مهارت حل مسئله نیاز دارد. این بازی را می توان از دسته بازی های همکاری مشترک دانست. در این بازی بازیکنان باید با همکاری یکدیگر از شیوع یک بیماری کشنده جلوگیری کنند. آنها باید راهبردی را در نظر بگیرند که چگونه از منابع محدود خود برای مهار بیماری و یافتن درمان استفاده کنند. این نیاز به مهارت های حل مسئله دارد زیرا بازیکنان باید گزینه های خود را بسنجید و بر اساس اطلاعاتی که در دسترس دارند تصمیم بگیرند.

بازی رومیزی و آموزش استراتژی

استراتژی و تفکر استراتژیک امروزه از مهم ترین مهارت هایی است که یک فرد در فضای کار و حتی زندگی به آن نیاز دارید. اینکه بتوانید بلند مدت فکر کنید و برنامه بچینید امری ضروی است. دور از انتظار نیست که تاثیر بازی رومیزی و آموزش مهارت استراتژیک را مطرح کنیم. در همه بازی های رومیزی مبتنی بر استراتژی، تفکر استراتژیک یک اصل است. شما باید برنامه ریزی کنید، باید نقشه بکشید و باید مبتنی بر آن پیش بروید تا پیروز شوید.

پس بازی رومیزی و آموزش استراتژی ترکیب درستی است. در واقع تاثیر بردگیم در آموزش استراتژی اجتناب ناپذیر است. برای نمونه بازی معروف ریسک یا بازی رومیزی آرشیتکت که هر دو در ایران هم تولید شده اند، نمونه های خوبی از بازی هایی هستند که نیاز به تفکر استراتژیک دارند. بازیکنان باید تصمیم بگیرند که نیروهای خود را به کجا منتقل کنند و به کدام مناطق حمله یا دفاع کنند. از طریق این فرآیند، بازیکنان مهارت های تفکر استراتژیک خود را توسعه می دهند، که می تواند در سایر زمینه های زندگی مانند تجارت و رهبری اعمال شود.

همچنین ببنید: هنر استراتژی در بازی رومیزی: 14 روش همیشه برنده شدن!

یا برای مثال در بازی ریسک، بازیکنان باید با استقرار ارتش های خود به صورت استراتژیک و ایجاد اتحاد با سایر بازیکنان، استراتژی فتح جهان را داشته باشند. آنها باید گزینه های خود را بسنجید و بر اساس اهداف و اطلاعاتی که در دسترس دارند تصمیم بگیرند. این نیاز به مهارت های تفکر استراتژیک دارد زیرا بازیکنان باید عوامل متعددی را در نظر بگیرند و بر اساس مشاهدات خود تصمیم بگیرند. پس بازی رومیزی و آموزش تفکر استراتژیک یک ترکیب درست است.

بازی رومیزی و آموزش مهارت های ارتباطی

بازی‌های رومیزی می‌توانند با الزام بازیکنان به تعامل با یکدیگر، به توسعه مهارت‌های ارتباطی کمک کنند. از دسته بازی های دورهمی گرفته تا بازی های مبتنی بر داستان سرایی، مثل بازی رومیزی استوژیت و کدنیمز و کدتو. برای مثال بازی Codenames از بازیکنان می خواهند که با هم تیمی های خود ارتباط برقرار کنند تا به اهداف خود دست یابند. یا در بازی رومیزی جالیز که شما باید سعی کنید محصولالتان را با چانه زدن و مذاکره به بقیه بفروشید.

یا برای مثال بازی رومیزی Chinatown یا محله چینی ها که مذاکره و حرف زدن را به درجه اعلای خود رسانده است. شما باید برای اینکه عقب نمانید سعی کنید وارد مذاکره با بقیه بازیکن ها شوید. این بازی نمونه بارز تاثیر بازی رومیزی و آموزش مهارت های ارتباطی است.

بازی رومیزی و آموزش های علمی و آکادمیک

علاوه بر مزایای ذکر شده در بالا، بازی های رومیزی می توانند به عنوان ابزاری برای آموزش موضوعات خاص نیز مورد استفاده قرار گیرند. بازی‌های آموزشی زیادی وجود دارد که موضوعاتی مانند تاریخ، جغرافیا و علم را پوشش می‌دهند. این بازی‌ها می‌توانند به یادگیری سرگرم‌کننده و جذاب کمک کنند و می‌توانند رویکردی عملی برای یادگیری ارائه دهند که می‌تواند مؤثرتر از روش‌های سنتی باشد.

به عنوان مثال، بازی Timeline یک بازی کارتی است که به بازیکنان در مورد رویدادهای تاریخی آموزش می دهد. بازیکنان باید کارت ها را به ترتیب زمانی صحیح قرار دهند و بازی را می توان با چند بازیکن یا به تنهایی انجام داد. این بازی می تواند به یادگیری تاریخچه تعاملی تر و جذاب تر کمک کند و به بازیکنان کمک کند تا رویدادها و تاریخ های کلیدی را به خاطر بسپارند.

مثال دیگر بازی Terraforming Mars است که به بازیکنان در مورد روند شکل گیری زمین یک سیاره آموزش می دهد. بازیکنان باید با یکدیگر همکاری کنند تا زیرساخت های لازم برای حمایت از زندگی در مریخ را توسعه دهند، از جمله ساخت شهرها، ایجاد جنگل ها و تولید اکسیژن. این بازی می‌تواند به یادگیری در مورد علوم سرگرم‌کننده‌تر و در دسترس‌تر کمک کند و به بازیکنان کمک کند تا چالش‌های موجود در شکل‌دهی یک سیاره را درک کنند.

بازی رومیزی و آموزش در کلاس درس

شاید در ذهن بسیاری وقتی می گوییم بازی رومیزی و آموزش یا تاثیر بردگیم در آموزش، نگاهشان به سمت یک کلاس درس می رود که معلم در آن یک بازی رومیزی طراحی کرده است که قرار است بچه ها با بازی کردن آن تمام محتوای درس را فراگیرند. این تصور غلط است. دلیل آن هم مرزی است برای تعریف “بازی آموزشی” و “آموزش از طریق بازی”.

بازی آموزشی در مقابل آموزش بازی وار

در واقع هر اندازه شما بخواهید آموزش یا محتوای آموزشی موجود در یک بازی را بیشتر کنید، دارید آن بازی را از بازی بودن خارج می کنید. پس نباید انتظار داشته باشید که یک بازی طراحی شود که 50 درصد بازی است و 50 درصد آموزش. در واقع صرف نظر از ابهام این نوع تقسیم بندی، نسبت محتوای آموزشی موجود در یک بازی نسبت به مکانیزم ها و محتوای خود بازی، باید 1 به 9 باشد. یعنی حداکثر 10 درصد از بازی را محتوای آموزشی شامل شود. اگر این محتوا بیشتر شود، بازی تان به یک بازی آموزشی تبدیل می شود که بسیار متقاوت با یک بازی است که در کنار سرگرمی، آموزش هم دارد.

نمونه هایی برای بازی رومیزی و آموزش

با درنظر گرفتن نکته بالا، می توان چند نمونه از بازی های رومیزی و در کل بازی ها را نام برد که در سرتاسر جهان به عنوان ابزاری برای آموزش بر سر کلاس های درسی استفاده می شود:

آکادمی خان: محصولی از آکادمی خان تحت عنوان Khan: “Learn Storm” یک بازی رومیزی است که توسط آکادمی خان ساخته شده است تا به دانش آموزان کمک کند تا مهارت های ریاضی و کدنویسی را بیاموزند. این بازی برای استفاده در کلاس درس یا خانه طراحی شده است و با مجموعه ای از برنامه های درسی و برگه ها ارائه می شود. این بازی شامل مسائل ریاضی و چالش های کدنویسی است و به گونه ای طراحی شده است که برای دانش آموزان سرگرم کننده و جذاب باشد.

بازی رومیزی و آموزش تاریخ: یک معلم تاریخ دبیرستان در کالیفرنیا از بازی Axis and Allies برای آموزش جنگ جهانی دوم به دانش آموزانش استفاده می کند. این بازی به دانش آموزان اجازه می دهد تا استراتژی ها و رویدادهای جنگ را شبیه سازی کنند و به آنها کمک می کند تا زمینه و پیامدهای درگیری را بهتر درک کنند.

یا مثلا در اوهایو، یک معلم تاریخ دبیرستان از بازی Twilight Struggle برای آموزش جنگ سرد به دانش آموزانش استفاده می کند. این بازی استراتژی های سیاسی و نظامی ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ سرد را شبیه سازی می کند و به دانش آموزان کمک می کند تا تاریخ پیچیده آن دوره را بهتر درک کنند.

بازی رومیزی و آموزش زبان: از بازی های رومیزی می توان برای آموزش زبان های خارجی نیز استفاده کرد. برای مثال، بازی Dixit از تصاویر و داستان سرایی برای کمک به دانش‌آموزان در یادگیری واژگان و دستور زبان استفاده می‌کند. این بازی را می توان با هر زبانی تطبیق داد و در کلاس های زبان در سراسر جهان استفاده شده است.

یا مثلا در فرانسه، یک آموزشگاه زبان به نام Ludo Expression از بازی های رومیزی برای آموزش زبان فرانسه به دانش آموزان بین المللی استفاده می کند. این بازی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سرگرم‌کننده و جذاب باشند و به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا در محیطی آرام و لذت‌بخش، صحبت کردن و گوش دادن را تمرین کنند.

بازی های رومیزی و آموزش علوم: از بازی های رومیزی می توان برای آموزش مفاهیم علمی نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، بازی Evolution به بازیکنان در مورد انتخاب طبیعی و سازگاری آموزش می دهد. این بازی در کلاس های درس و اردوهای علمی برای آموزش زیست شناسی و محیط زیست به کودکان استفاده شده است. بازی‌های علمی دیگری مانند Cytosis و Subatomic برای آموزش سلول‌ها و اتم‌ها به بازیکنان توسعه یافته‌اند.

بازی رومیزی و آموزش کارآفرینی: معلمی در مینه سوتا برای آموزش مهارت های کارآفرینی به دانش آموزان دبیرستانی، یک بازی رومیزی به نام «برو از گاراژ» ایجاد کرد. این بازی به دانش آموزان در مورد تامین مالی، بازاریابی و سایر جنبه های شروع یک کسب و کار آموزش می دهد.

بازی رومیزی و آموزش سواد مالی: در ایندیانا، یک سازمان غیرانتفاعی به نام Junior Achievement یک بازی رومیزی به نام “JA Titan” ایجاد کرده است تا به دانش آموزان دبیرستانی در مورد سواد مالی و کارآفرینی آموزش دهد. این بازی به دانش آموزان اجازه می دهد تا یک کسب و کار مجازی را راه اندازی کنند و در مورد تولید، بازاریابی و تامین مالی تصمیم بگیرند.

اینها تنها چند نمونه از نحوه استفاده از بازی های رومیزی برای اهداف آموزشی در موضوعات و مهارت های خاص است. بازی های رومیزی ابزاری همه کاره هستند که می توانند با بسیاری از اهداف یادگیری متفاوت سازگار شوند و به طور فزاینده ای به عنوان افزودنی ارزشمند برای روش های تدریس سنتی شناخته می شوند.