در بخش اول طراحی بازی رومیزی یعنی تعاریف، در این مقاله به تم بازی رومیزی Theme می‌پردازیم تا بتوانیم نقطه آغاز هر طراحی را رقم بزنیم. پس از تعریف فنّی تم یا همان موضوع بازی رومیزی به جایگاهش در طراحی و پرکاربردترین و معروف ترین موضوعات بازی رومیزی می‌پردازیم.
در زبان انگلیسی یک استعاره وجود دارد که “هیچ وقت یک کتاب را از روی جلدش قضاوت نکنید.” یا در بین ایرانیان عزیز “فلفل نبین چه ریزه بشکن ببین چه تیزه” مارا از قضاوت عجولانه برحذر می‌دارد. با این‌حال همه ما انتظار داریم از روی طرح روی جلد کتاب حداقل اطلاعات را کسب کنیم یا از هر فلفل ریزه میزه‌ای انتظار بیش از حد تند بودن را نداریم. این موضوع در مورد انتظاراتمان از تم بازی رومیزی هم صدق می‌کند.
تم بردگیم به ما اطلاعاتی اولیه می‌دهد و حضور آن در دنیای بردگیم باعث دسته‌بندی و نوعی طبقه‌بندی شده است و اکثر مواقع ما از آن طبقه و دسته انتظارات خاص خودش را داریم. از همین حیث است که شناخت تم بردگیم و جایگاه آن برای طراحان بازی رومیزی اهمیت خاصی دارد.
تعریف موضوع یا تم بازی رومیزی
موضوع یا تم بازی رومیزی مفهوم یا ایده کلی یک بازی رومیزی است که می تواند شامل هر چیزی، از یک دوره تاریخی یا یک محیط فانتزی گرفته تا نوع خاصی از فعالیت یا چالش باشد. تم همان کانسپت یا مفهوم پس زمینه بازی است و به تنظیم لحن و حال و هوای بازی کمک می کند.
تم برگیم به این دلیل اهمیت دارد که سهولت یادگیری و درک بازی توسط بازیکنان را فراهم می‌کند و به توضیح قوانین و مکانیک بازی کمک می‌کند. علاوه بر این، تم می‌تواند با ایجاد تجربه‌ای جذاب، بازی را لذت‌بخش‌تر کند، زیرا بازیکنان می‌توانند بیشتر در محیط و فضای بازی غرق شوند.
تِم بردگیم در طراحی بازی رومیزی
اصلا مگر مسئله ای مهم است؟ خب اگر سبک و استایل آمریکایی در بردگیم است، یک اورک و جادوگر و اِلف اضافه می‌کنیم که با همکاری با تیم به دنبال حذف و نابودیشان هستیم… یا اگر یوروگیم طراحی می‌کنیم اول اقتصاد بازی و مکانیزم‌ها را انتخاب کنیم بعد در مورد تم هم اگر خدا خواست تصمیم می‌گیریم انشاءالله.
خب تمام پاراگراف بالا را به سطل آشغال ذهنتان منتقل کنید چون پس زمینه و تم بازی رومیزی شما جزو انتخاب‌های اولیه شماست و قرار نیست به همین سادگی باشد. مطمئن باشید انتخاب تم، موضوع یا پس زمینه بردگیم شما حدودی را برای انتخاب مکانیزم بردگیم شما تعیین می‌کند و عدم وجود تم بازی رومیزی مناسب، انتخاب مکانیزم بازی رومیزی بی‌ربطی را سبب می‌شود.
اهمیت و جایگاه تم بازی رومیزی در طراحی
در نگاه اول حضور و وجود موضوع برای بازی رومیزی، این‌گونه به نظر می‌رسد که تِم فقط برای دسته‌بندی آنها و گروه‌بندی بردگیم‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که افراد یک تم بازی رومیزی را زیاد بازی کنند می‌توانند با دنبال کردن این دسته بازی‌های بعدی خود را انتخاب، تهیه و بازی کنند.
امّا در نگاهی عمیق‌تر برای خوره‌ها و گیک‌ها، هنگامی که یک تم بازی رومیزی با مکانیزم‌ها، قوانین و روایت بازی هم‌راستا نباشد، یک جای کار می‌لنگد. قیمه‌ها در ماست‌ها رخ می‌دهد و یک آش شلم شوربای افتضاح در صورت انتخاب نامناسب پس زمینه رخ می‌دهد.
برای همین است که انتخاب تم مناسب برای این افراد بسیار مهم است. در صورت انتخاب تم مناسب، بازی رومیزی دیگر یک سری مکانیزم و چرخدنده خالی نیست و یک روایت خلاقانه در یک سیستم جذاب و مهیّج قرار گرفته است، با این‌حال باز هم تم بازی رومیزی، یک اختیار هنرمندانه است.
جایگاه تم بازی رومیزی به‌گونه‌ای است که اگر حذف شود یا تغییر کند مشکلی برای بازی و بازی کردن پیش نمی‌آید امّا دلچسبی، ارتباط هنری و زیبایی لحظات بازی گرفته می‌شود.
مثالی از اتصال درست تم، مکانیزم و بازی
بازی عجایب 7گانه یا همان 7Wonders را مطمئنا دیده‌اید. بازی با مکانیزم انتخاب بازی با تم تاریخی شکل گرفته است. تم بازی مرتبط با تمدن‌های قدیمی جهان است. در آن زمان تمدن‌ها به‌راحتی با همسایگانشان در تعامل بودند و اگر تمدنی در فاصله زیاد با تمدن مذکور بود کمترین ارتباط را با آن داشت.
مکانیزم استفاده شده در این بازی نیز به همین شکل است. شما در هر دور بازی، کارت‌هایی را دریافت می‌کنید که فقط از بازیکنان کنار شما به دست شما می‌رسند و نشان از این دارد که هر تمدن فقط با همسایگانش در ارتباط است. در جایی از بازی شما متوجه می‌شوید که “در آن سوی دنیا چیزهای زیادی در حال رخ دادن است که من در مورد آنها نمی دانم” و این همان ویژگی مکانیزم استفاده شده در این بازی است. یا در جایی از بازی تولید سنگ شما موثر بر انتخاب‌های همسایگان شماست که به آنها کمک می‌کند با قیمت کمتری سنگ تهیه کنند.
7 تم بازی رومیزی پرکاربرد
در ادامه به معرفی 7 تم پرکاربرد بازی رومیزی در دنیای بردگیم می‌پردازیم و در هر کدام به معرفی چند بازی رومیزی با غلظت بالای آن تم عرض می‌کنیم.
تم به گونه‌ای است که می‌توان برای یک بازی رومیزی چندین تم اطلاق کرد و در دسته‌های مختلف آن را قرار داد با این‌حال اکثر مواقع بازی یک تم غالب در بازی دارد و از این حیث قابل تمییز دادن است.
تم اقتصادی
شاید بتوان پرکاربردترین تم را و همچنین بیشترین بازی رومیزی را با این تم دانست که با خرید، فروش و تولید و … ارتباط مستقیم دارد. این تم به دلیل ذات خرید و فروش و احساس سود، برای ارتباط گرفتن بازیکن با بازی بسیار کارایی دارد و اگر درحال طراحی اولین بازی خود هستید این گزینه مناسبی برای شماست. بازی گاراژ، بازی جالیز، بازی شیرمرغ، بازی محله چینی‌ها(Chinatown) و .. بازی‌های زیادی هستند که این تم در آنها غالب است.
تِم تاریخی
در این موضوع بازی‌های رومیزی زیادی وجود دارند و بازی های تاریخی در بازار ایران نیز حضور موفقی داشته و دارند. این تم که به موضوع و برهه ای تاریخ می‌پردازد در بازی‌هایی مثل بازی بلاد (Bellad) مرتبط با عصر طلایی اسلام، بازی ایمهوتپ (Imhotep) مرتبط با تمدن مصر و اهراه آن، قلعه‌های بورگاندی (THE CASTLES OF BURGUNDY) قرن 15 میلادی در فرانسه و … حضوری پررنگ دارد.
تِم فانتزی
موضوع پرکاربرد دیگر از بازی‌های فکری در دنیای، داستان‌های فانتزی و موضوعات فانتزی آن‌هاست. تا جاییکه در لیست ده تایی بازی‌های محبوب خوره‌های بازی رومیزی یا همان بردگیم گیک بازی، گلوم هیون GloomHaven و چند بازی فانتزی دیگر غالب ترین تم در این لیست ده تایی است. بازی‌های فانتزی که با داستان‌ها و کاراکترهای فانتزی ترکیب شده و این دسته پرطرفدار را تشکیل می‌دهند آن چنان در بین بازیکنان عمومی بردگیم ایرانی رایج نیستند و در ایران فقط برای خوره‌ها جذابیت دارند. با این حال جذابیت این تم، در ایران نیز منجر به تولید بازی فانتزی سلداین شده است.
تم کشاورزی و دام‌داری
یکی از دیگر از تم‌های پرطرفدار در بین طراحان و همچنین بازیکنان، تم بتم کشاورزی و دام‌داری است که در ایران نیز با بازی مطرح جالیز علاقه خانواده‌های ایرانی به خود را نشان داده است. این تم که شامل، کشاورزی و باغبانی، دام‌پروری و پرورش حیوانات اهلی است بازی‌های اگریکولا، کاورنا، ویتیکاکلچر (تاکستان ایرانی) و جالیز را شامل می‌شود.
تم راهزنی و دزدان دریایی
این تم جذاب و هیجان‌انگیز که در ایران نیز بازی‌هایی نظیر لوت و … با این تم در بازار موجود هستند مبتنی بر راهزنی و دزدی در طول بازی پیش می‌روند و به عنوان یک تم پر کاربرد در بین بردگیم‌ها شناخته می‌شوند. بازی جامائیکا و لوت بردگیم‌های شناخته شده با این تم هستند.
تم فانتزی
این تم بازی رومیزی بیشتر در بازی هایی که به دنیای افسانه‌ای و خیالی مرتبط هستند، مانند Dungeons & Dragons، Warhammer، و Magic: The Gathering، دیده می شود. بازیکنان با استفاده از شخصیت‌های فانتزی، مهارت‌های خود را به چالش می کشند و در مبارزاتی با هیولاها و دشمنان مختلف شرکت می کنند.
تم Sci-Fi
در این تم، دنیای آینده و علوم فضایی در بازی‌های رومیزی به کار گرفته می‌شود. برخی از بازی‌های معروف در این تم شامل بازی terraforming mars ، Twilight Imperium، Cosmic Encounter، و Star Wars: X-Wing Miniatures Game هستند.
